Thị trường chứng khoán nước ta đã trải qua hơn 10 năm hoạt động, đã đạt được nhiều thành tựu đối với các bên tham gia thị trường , tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề bất cập, thể hiện 1 thị trường còn sơ khai, chưa phát triển theo chiều sâu . Đối với hoạt động đầu tư chứng khoán của các nhà đầu tư cá nhân đã có nhiều tiến bộ, một bộ phận nhà đầu tư cá nhân đã am hiểu và biết đầu tư giá trị, tuy nhiên đa phần các nhà đầu tư cá nhân chưa biết cách đầu tư giá trị, thể hiện là chỉ đầu tư theo tin tức, đầu tư lướt sóng, đầu tư theo phong trào làm giá ….Đã dẫn tới hậu quả là nhiều nhà đầu tư mới, nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm liên tục bị thua lỗ, đồng thời những hoạt động không có bài bản như trên nhiều lúc gây bất ổn cho thị trường và làm cho TTCK khó phát triển bền vững . Để thúc đẩy phong trào đầu tư giá trị, không chỉ đơn thuần là kêu gọi các nhà đầu tư cá nhân luôn trau dồi kiến thức, mà điều quan trọng là tất cả các bên tham gia thị trường từ cơ quan quản lý thị trường, cơ quan quản lý nhà nước, các định chế tài chính trung gian, các công ty niêm yết, các nhà đầu tư có tổ chức…..đều phải chung tay xây dựng 1 môi trường đầu tư giá trị . Với cách đặt vấn đề như trên, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính ( VAFI ) xin đề xuất 1 hệ thống những giải pháp cơ bản như sau :
1/ Đề nghị các công ty niêm yết :
– Trên cơ sở tổng kết những kinh nghiệm hay trong công tác quan hệ với nhà đầu tư của 1 bộ phận các công ty niêm yết, kết hợp với nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, VAFI đề nghị các công ty niêm yết cần tự nguyện thực hiện một số vấn đề về công tác công bố thông tin chuyên sâu đến các nhà đầu tư với mục đích tạo điều kiện cho các nhà đầu tư hiểu rõ tình hình hoạt động của doanh nghiệp, cũng như hiểu chi tiết về cấu thành tài sản của doanh nghiệp .
– Hàng tháng, Các doanh nghiệp niêm yết nên cố gắng công bố thông tin vắn tắt về tình hình sản xuất kinh doanh ; Phân tích những mặt thuận lợi và khó khăn trong tháng, thông tin về việc triển khai thực hiện các dự án lớn ;
– Nên xúc tiến việc thực hiện soát xét báo cáo tài chính theo Quí – Công tác này nhằm trau dồi cập nhập kiến thức cho bộ phận kế toán, đồng thời tạo lập niềm tin cho các nhà đầu tư, tránh khoảng cách chênh lệch về số liệu tài chính giữa báo cáo kiểm toán và báo cáo tài chính do doanh nghiệp lập, đồng thời rút ngắn thời gian lập báo cáo kiểm toán cuối năm ;
– Định kỳ từ 3 – 5 năm, Các doanh nghiệp niêm yết nên có 1 Báo cáo Định giá doanh nghiệp :
+ Báo cáo định giá này bao hàm việc định giá chi tiết các loại tài sản vô hình, hữu hình, tài sản lưu động…. gần giống với Báo cáo định giá tài sản của doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa do các tổ chức tài chính trung gian có uy tín tiến hành ;
+ Trong hoàn cảnh của đất nước chúng ta vẫn còn phải đương đầu với lạm phát, sự biến động tỷ giá, công nợ, những rủi ro về vỹ mô….thì rất cần công tác kiểm kê đánh giá tài sản một cách chuyên nghiệp, không những giúp cho việc quản trị tài chính doanh nghiệp tốt hơn mà còn giúp cho tất cả các nhà đầu tư hiểu sâu sắc về từng loại tài sản cấu thành nên giá trị doanh nghiệp. Trên cơ sở đó nhà đầu tư có cách đánh giá về tài sản theo giá sổ sách, theo giá trị thực tế thị trường….
2/ Đề nghị Các công ty chứng khoán :
– Lãnh đạo các công ty chứng khoán nên rà xoát lại hoạt động của bộ phận môi giới và bộ phận tư vấn phân tích chứng khoán theo hướng hoạt động tư vấn phân tích chứng khoán phải thận trọng, chuyên nghiệp. Nếu hoạt động này không được chú trọng thì công ty chứng khoán chẳng những bị mất uy tín mà còn tốn tiền để nuôi bộ phận tư vấn ;
– Cân nhắc có nên ra báo cáo nhận định thị trường hàng ngày hay không ?
+ Nguời giỏi nhất về phân tích chứng khoán và hoạt động đầu tư sẽ luôn luôn từ chối việc lập báo cáo nhận định thị trường hàng ngày vì họ không thể làm được điều đó, đồng thời họ phải giữ uy tín cho mình ;
+ Nếu có 1 báo cáo hàng ngày thì chỉ nên nhận xét những điểm cần đáng lưu ý .
+ Để tăng tính trách nhiệm và uy tín trong từng bản báo cáo thì đề nghị cần công bố tác giả cụ thể ;
– Thận trọng trong việc xuất bản các báo cáo phân tích đánh giá giá trị doanh nghiệp:
+ Khuyến nghị này được tổng kết trên cơ sở có rất nhiều báo cáo phân tích sơ sài, thiếu cơ sở và chủ quan, chưa nói đến vấn đề xung đột lợi ích của người viết báo cáo ;
+ Cần giảm số lượng các báo cáo phân tích đánh giá doanh nghiệp theo hướng thận trọng hơn, chuyên nghiệp hơn và có nhiều người tham gia vào việc xuất bản 1 báo cáo, tăng cường tính phản biện và thẩm định .
– Tích cực có nhiều hơn những báo cáo phân tích đánh giá những doanh nghiệp đang bị làm giá nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi cho những khách hàng của mình :
+ Hiện nay có 1 số doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, kinh doanh không hiệu quả, thậm chí có nguy cơ bị giải thể phá sản thì cổ phiếu của những doanh nghiệp này bị làm giá mạnh, hậu quả là tạo nên những cổ phiếu ảo và luôn gây thua lỗ cho những nhà đầu tư mới, nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm ;
+ Các công ty chứng khoán nên có nhiều bài phân tích về vấn đề này nhằm tạo lập 1 môi trường đầu tư an toàn hơn cho các khách hàng của mình . Công việc này cũng góp phần tạo môi trường lành mạnh cho sự tồn tại và phát triển của chính các công ty chứng khoán .
3/ Đề nghị với UBCKNN và Bộ Tài chính ban hành một số giải pháp để tạo lập môi trường đầu tư giá trị :
– Nâng tiêu chuẩn niêm yết của sàn HOSE, sàn HNX nhằm thanh lọc bớt những loại hàng hóa kém chất lượng, xây dựng sàn HOSE đáp ứng các chuẩn mực quốc tế để tạo lập 1 sân chơi an toàn hơn cho các nhà đầu tư , nhất là cần phải giảm thiểu nhiều rủi ro trong kinh doanh chứng khoán cho các nhà đầu tư mới , nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm, giảm thiểu đáng kể tình trạng làm giá cổ phiếu như hiện nay ;
– Phát hành chứng khoán ra công chúng phải thực hiện việc bảo lãnh bắt buộc ( có thể ở tỷ lệ 30% ) nhằm tăng cuờng trách nhiệm của tổ chức tư vấn, tránh tình trạng nhà đầu tư phải mua chứng khoán phát hành với giá quá cao hay cổ phiếu phát hành bị làm giá ;
– Bộ Tài chính nên giao cho UBCKNN xúc tiến xây dựng Đề án thành lập công ty định mức tín nhiệm, thông qua việc xây dựng khuôn khổ pháp lý và thu hút các tập đoàn có tên tuổi trên thế giới đầu tư vào VN ;
– Xúc tiến việc thu hút Tập đoàn có uy tín trên thế giới về định giá doanh nghiệp vào hoạt động tại VN ;
– Xây dựng qui định về nghiệp vụ ứng trước chứng khoán đã mua ;
– Trong phần góp ý với Bộ Tài chính và UBCKNN, VAFI sẽ có 1 văn bản chi tiết nói rõ những đề nghị của mình ;
