Tuổi trẻ online tối ngày 13/4/2018 có bài viết “ Sabeco phải tạm nộp 2.495 tỷ đồng vào ngân sách ?” , theo nội dung bài viết thì “ trong khi chờ Thủ tướng xem xét, cơ quan chủ quản của Tổng công ty cổ phần Bia Rượu Nước Giải khát Sài Gòn ( Sabeco ) là Bộ Công thương , trước mắt đã yêu cầu doanh nghiệp này tạm nộp 2.495 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước theo kết luận của Kiểm toán nhà nước ban hành ngày 8/2/2018… Hiện HĐQT Sabeco đang xem xét yêu cầu này và sớm có quyết nghị cuối cùng cho việc có thực hiện hay không ….” Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam ( VAFI ) có văn bản phản biện vấn đề này và tiếp tục đi sâu phân tích để khẳng định nếu HĐQT Sabeco thực hiện theo yêu cầu của Bộ Công thương là cố tình vi phạm pháp luật và sẽ gây nhiều hệ quả nghiêm trọng :
1/ Điều 132, 135, 136,149 của Luật Doanh nghiệp 2014 đã chỉ rõ :
– HĐQT chỉ có thẩm quyền đề nghị trước ĐHCĐ về mức chi trả cổ tức
( số lợi nhuận sau thuế để chia cho các cổ đông ) , chứ không có quyền hạn quyết định thanh toán cổ tức cho bất kỳ cổ đông nào, kể cả cổ đông nhà nước hay cổ đông đa số ( nắm toàn quyền biểu quyết tại ĐHCĐ ) mà không cần có Nghị quyết ĐHCĐ ;
– Tại Sabeco, Bộ Công thương cũng chỉ là 1 cổ đông, kể cả trong trường hơp BCT nắm giữ 89,59%/vốn điều lệ thì cũng không thể ra lệnh cho người đại diện của mình đang nắm đa số trong HĐQT có cái quyền tạm nộp 2.495 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước mà không có Nghị quyết ĐHCĐ ;
– VAFI cũng lưu ý rằng sau ngày 27/12/2017, Bộ CT chỉ còn nắm giữ 36%/VĐL. Tỷ lệ này không thể biểu quyết mọi vấn đề mà Bộ mong muốn tại ĐHCĐ. Chẳng hạn nhỡ ĐHCĐ sắp tới đây không đồng ý chia khoản lợi nhuận 2.900 tỷ đồng với lý do dành tiền cho mở rộng sản xuất thì sao ?
2/ VAFI đặt giả thiết Thaibev không có ý kiến gì trong việc thanh toán 2.495 tỷ cho cổ đông NN, vậy việc thanh toán này có thực hiện được hay không ?
– Khi cổ đông nhà nước nhận cổ tức 2.495 tỷ tương ứng 89,59%/VĐL, đồng nghĩa với ThaiBev không có cổ tức, toàn bộ cổ đông thiểu số còn lại ( trên 1000 nhà đầu tư nắm giữ 10,41%/vốn điều lệ ) được nhận số tiền 289 tỷ đồng ( theo kết luận KTNN ). Đây là mức cổ tức tiền mặt rất lớn và hấp dẫn cho cổ đông thiểu số ( khoảng 43%/vốn điều lệ ) nhưng sẽ không bao giờ và không thể xác định được ai sẽ được nhận khoản cổ tức nói trên, vì sao :
– Khi thực hiện việc trả cổ tức cho cổ đông, HĐQT phải chốt ngày hưởng quyền để xác lập danh sách toàn bộ cổ đông được hưởng cổ tức, doanh nghiệp niêm yết không có danh sách này mà phải đề nghị Trung tâm Lưu ký chứng khoán cung cấp danh sách cổ đông ;
– Trung tâm LK chứng khoán chỉ cung cấp danh sách cổ đông tại thời điểm chốt quyền trả cổ tức với điều kiện có nghị quyết ĐH cổ đông và HĐQT về việc thanh toán cổ tức, vậy Bộ CT , KTNN hay HĐQT lấy đâu ra Danh sách cổ đông để thanh toán cổ tức cho toàn bộ cổ đông thiểu số đang nắm giữ 10.41%/VĐL ?
– Trung tâm lưu ký chứng khoán chỉ cung cấp danh sách cổ đông chính xác nếu ĐHCĐ sắp tới có nghị quyết chia cổ tức 2900 tỷ đồng và ngày chốt quyền sẽ diễn ra trong tương lai, ở thời điểm đó Bộ công thương được phân chia theo tỷ lệ sở hữu là 36%/VĐL chứ không phải theo tỷ lệ 89.4%/VĐL ;
– Đặt ra tình huống là HĐQT Sabeco làm liều, họ lấy danh sách cổ đông cũ được xác định cuối năm 2016 để thanh toán cổ tức cho cổ đông :
+ Khi Sabeco đã thực hiện niêm yết trên TTCK thì không thể có 1 Danh sách cổ đông không thay đổi mà luôn luôn biến động ; Sẽ có nhiều nhà đầu tư đã bán đi cổ phiếu rồi mà đột nhiên lại được món quà trời cho và cũng sẽ có hàng ngàn nhà đầu tư hiện đang nắm giữ Sabeco sẽ không được hưởng khoản cổ tức đầy hấp dẫn ở mức 43%/vốn điều lệ mà nhẽ ra là của họ, chẳng nhẽ hàng ngàn nhà đầu tư bị mất tiền của mình chỉ vì sự không am hiểu Luật Doanh nghiệp của 1 số quan chức nhà nước .
– Còn nếu Bộ CT, KTNN, BTC, HĐQT tuân thủ pháp luật , muốn chia 2.900 tỷ đồng ( khoản lợi nhuận chưa phân phối năm 2016 ) thì phải đem ra Đại hội cổ đông sắp tới để biểu quyết, và quan trọng là phải có Danh sách cổ đông được xác lập và cung cấp từ Trung tâm LKCK ;
3/ Cảnh báo của VAFI
– Nếu HĐQT Sabeco mà thực hiện lệnh của BCT là tạm nộp 2.495 tỷ vào NSNN thì sẽ có những hậu quả như sau :
+ Những thành viên HĐQT Sabeco biểu quyết vấn đề này và lãnh đạo BCT liên quan đến vấn đề này phải đi tù và phải bồi thường thiệt hại cho hàng ngàn các nhà đầu tư vào Sabeco vì :
+ Họ đã cố tình vi phạm Luật Doanh nghiệp, họ đã hành động mà không đúng quyền hạn của mình, họ làm mất tài sản của nhà đầu tư, Giá cổ phiếu Sabeco giảm vì họ làm mất lòng tin cho cổ đông Sabeco và như vậy các nhà đầu tư chứng khoán còn bị thiệt hại tài sản vì cổ phiếu Sabeco giảm giá ;
– Khoản tạm nộp NSNN 2.495 tỷ đồng là khoản vốn rất lớn chiếm 20%/vốn chủ sở hữu Sabeco tại thời điểm cuối năm 2017, Khoản này gửi ngân hàng thương mại nhà nước ở kỳ hạn 6 tháng với lãi xuất 5,3%/năm thì mỗi ngày Sabeco nhận được 344 triệu đồng từ lãi tiền gửi. Nếu Bộ CT và HĐQT quyết định nộp 2.495 tỷ vào NSNN thì họ sẽ phải bồi hoàn cho công ty 344 triệu đồng/ ngày nhân với số ngày mà khoản tiền 2.495 tỷ đồng bị lưu lại tại kho bạc nhà nước ; VAFI cũng lưu ý rằng tiền vào KBNN thì dễ nhưng rút ra vô cùng khó khăn vì phải trải qua nhiều thủ tục hành chính và mất nhiều tháng trời mới giải tỏa được số tiền hợp pháp này cho Sabeco.
4/ VAFI có ý kiến với Thứ trưởng BTC – người ký văn bản thúc Sabeco nộp 2.495 tỷ vào KBNN trước ngày 30/4/2018 :
– Là người trực tiếp phụ trách lĩnh vực tài chính doanh nghiệp mà thấy Thứ trưởng rất lơ mơ về tài chính doanh nghiệp , về Luật Doanh nghiệp ;
– Thứ trưởng cũng là người thay mặt BTC phụ trách công tác cổ phần hóa & thoái vốn doanh nghiệp nhà nước : Thử hỏi rằng cách hành xử của Thứ trưởng qua vụ việc này có củng cố được lòng tin của các nhà đầu tư hay không hay họ khiếp sợ khi tham gia đầu tư vào các doanh nghiệp cổ phần hóa ?
– Bộ Tài chính đang đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán VN trong năm nay, vậy hành động của Thứ trưởng giúp gì cho việc nâng hạng TTCK ? VAFI xin lưu ý, các tổ chức tài chính quốc tế, các tổ chức xếp hạng thị trường chứng khoán còn đang đánh giá 1 trong những điểm yếu của TTCKVN là công tác bảo vệ nhà đầu tư kém, hành động của Thứ trưởng có phải là giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho nhà đầu tư hay không ? Nếu nói Thứ trưởng hành động để bảo vệ quyền lợi của nhà nước thì cũng không đúng vì văn bản của Thứ trưởng là trái với Luật DN và làm giảm lòng tin từ TTCK, từ đó có thể ảnh hưởng đến sự tham gia tích cực của cộng đồng nhà đầu tư trong nước và quốc tế vào tiến trình cổ phần hóa và thoái vốn cổ phần nhà nước tại các doanh nghiệp cổ phần hóa và giá trị cổ phần của nhà nước đem ra bán sẽ bị giảm giá trị nhiều .
– Từ ngày 16-19/4/2018 Bộ trưởng TC Đinh Tiến Dũng sẽ chủ trì Hội nghị xúc tiến đầu tư tại Hàn Quốc nhằm kêu gọi nhà đầu tư Hàn Quốc đầu tư vào các doanh nghiệp cổ phàn hóa , vào doanh nghiệp niêm yết vậy hành xử của Thứ trưởng có phải là món quà để BT mang theo hay không , có làm gia tăng ý nghĩa cho Hội nghi xúc tiền đầu tư hay không ?
– VAFI và cộng đồng các nhà đầu tư trên TTCK sẽ đánh giá cao hành động sắp tới của Thứ trưởng và Cục TCDN nếu quí vị nhận sai sót bằng việc có văn bản mới hủy bỏ văn bản cũ đi ;
5/ VAFI có ý kiến với KTNN :
– Từ trước tới nay, đối tượng chính của KTNN là các cơ quan nhà nước và DNNN, có thể KTNN chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác kiểm toán với loại hình công ty cổ phần có cổ phần chi phối của nhà nước thực hiện niêm yết trên TTCK ;
– VAFI mong muốn vài người trong KTNN liên quan đến kiểm toán Sabeco nên cầu thị, nhanh chóng sửa sai bằng việc hủy bỏ kết luận Sabeco phải nộp 2.495 tỷ đồng. Kết luận này không thể và không bao giờ thực hiện được vì nó liên quan đến quyền lợi của hàng ngàn nhà đầu tư; Không thể có chuyện cổ đông nhà nước được nhận cổ tức trong khi hàng ngàn nhà đầu tư không được nhận cổ tức . Nếu thực tế xảy ra như vậy thì việc nộp 2,495 tỷ đồng không phải là nghiệp vụ chi trả cổ tức cho các cổ đông ;
– VAFI đặt 1 giả định nữa như sau : Giả sử việc thoái vốn từ 89% xuống còn 53% không phải từ cổ đông nhà nước mà từ cổ đông tư nhân rồi ông chủ của doanh nghiệp tư nhân cũng có hành động tương tự như KTNN thì thị trường chứng khoán , rồi hàng ngàn nhà đầu tư Sabeco có chấp nhận việc đó hay không ? Sự phản đối sẽ gấp nhiều lần so với thực tế hiện nay , TTCK và nhà đầu tư cho rằng chủ công ty tư nhân kia có hành động chiếm đoạt tài sản của họ, để bảo vệ tài sản thì tất nhiên họ phải báo cho cơ quan pháp luật để can thiệp, đễ bắt giữ chủ doanh nghiệp tư nhân kia nếu họ đã thực hiện việc phân chia lợi nhuận chưa phân phối mà không có nghị quyết ĐHCĐ ;
– Khi VAFI lên tiếng về vấn đề này, có thể có 1 số công chức nhà nước tại BTC, KTNN khó chịu về việc này nhưng chúng ta hãy suy ngẫm kỹ thì những việc làm của VAFI là thực sự giúp cho BTC, KTNN tránh được những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra khi thực hiện kết luận của KTNN về Sabeco phải nộp 2.495 tỷ vào NSNN :
+ Trên thực tế, có thê có những kết luận sai luật mà vẫn được thực hiện ;
+ Nhưng với trường hợp của Sabeco, quyết định nộp 2.495 tỷ vào NSNN không chỉ liên quan đến quyền lợi của ThaiBev mà nó liên quan đến quyền lợi hợp pháp của hàng ngàn nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu Sabeco. Không ai có thể tìm ra 1 giải pháp hợp lý để thanh toán cổ tức cho hàng ngàn nhà đầu tư đăng nắm giữ 10.4%/VĐL của Sabeco, bởi vì quyết định phân chia 2900 tỷ đồng của KTNN là trái với Luật Doanh nghiệp 2014.
