Để đẩy nhanh tiến trình xóa bỏ tình trạng đô la hóa và để bình ổn một cách vững chắc thị trường tiền tệ, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam ( VAFI ) xin Tiếp tục đề xuất 1 số giải pháp như sau :
1/ Hạ thấp và khống chế lãi suất tiền gửi USD đã có thành công bước đầu :
Chỉ trong thời gian ngắn với chính sách khống chế lãi suất tiền gửi USD trong khu vực dân cư ở mức không quá 3%/năm và tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc ngoại tệ thêm 2% đã làm cho tỷ giá thực tế VND/USD giảm hơn 5%, nguồn cung ngoại tệ dồi dào và ở trạng thái cung lớn hơn cầu, đồng thời đang diễn ra việc chuyển dịch từ nắm giữ USD sang VND để gửi tiết kiệm có lợi thế hơn . Đây là thành công bước đầu , có hiệu quả nhanh rất nhanh và tích cực ngoài dự đoán của đa phần các nhà quản lý, chuyên gia kinh tế tiền tệ . Thành công này khiến chúng ta có thể nghĩ rằng việc xóa bỏ tình trạng đô la hóa đang tồn tại lâu trong nền kinh tế là việc không khó và có thể kết thúc nhanh trong khoảng thời gian ngắn.
Từ thực tiễn này, VAFI thấy rằng Ngân hàng nhà nước nên có những hành động tiếp theo .
2/ Hạ lãi suất tiền gửi USD của các tổ chức kinh tế :
– Từ mức 1%/năm xuống mức 0%/năm . Biện pháp này cần làm ngay vì không có tác động tiêu cực gì đến chính sách tiền tệ, ngược lại sẽ có thêm nhiều lợi ích cho nền kinh tế và hệ thống doanh nghiệp, làm tiền đề cho việc hạ lãi suất cho vay .
– Để chuẩn bị cho bước tiếp theo, ngay từ thời điểm này , NHNN nên chỉ đạo việc nghiên cứu ban hành Phí tiền gửi ngoại tệ ở mức cao cho những đối tượng : cố tình găm giữ ngoại tệ, không có hoặc chưa có nhu cầu sử dụng ngoại tệ trong thời gian trước mắt ;
3/ Khống chế và hạ lãi suất tiền gửi USD của khu vực dân cư :
– Từ mức 3%/năm xuống mức 1%/năm , đồng thời tính toán tăng thêm tỷ lệ dự trữ ngoại tệ ở mức hợp lý để các ngân hàng thương mại không vượt rào khi cạnh tranh thu hút tiền gửi USD ;
– Bước tiếp theo sẽ hạ xuống còn 0%/năm. Với đa phần người gửi USD thì mức lãi suất 1% hay 0% không có nhiều khác biệt về lợi ích ;
– Bước tiếp theo nữa là thu phí tiền gửi ngoại tệ ;
– Hiện nay có quan điểm cho rằng nếu tiếp tục hạ lãi suất tiền gửi USD ở mức như trên thì lượng Kiều hối sẽ giảm sút , nhận định này không có cơ sở vì Chi phí cho việc chuyển ngoại tệ bất hợp pháp từ VN ra nước ngoài khoảng 2%, với mức phí này cộng thêm với rủi ro là có thể mất toàn bộ vốn thì có lẽ không ai làm việc nguy hiểm này ;
– Với việc đưa ra những đề xuất trên, VAFI cho rằng thời điểm hiện tại rất thuận lợi để ngân hàng nhà nước hành động nhằm nhanh chóng rút ngắn tiền trình xóa bỏ tình trạng đô la hoá và để thực hiện mục tiêu mà NHNN đưa ra là sẽ chấm dứt tình trạng huy động vốn và cho vay bằng ngoại tệ .
