Qua phương tiện truyền thông, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam được biết HOSE có kế hoạch thử nghiệm tăng lô giao dịch tối thiểu lên 100 cổ phần từ tháng 12/2020 và sẽ triển khai chính thức từ tháng 1/2021, Hiệp hội Các Nhà Đầu tư Tài chính Việt Nam phản đối chủ trương này vì nó ngăn cản sự phát triển thị trường chứng khoán, loại bỏ 10 lần cơ hội được thử nghiệm đào tạo đầu tư chứng khoán thành công, đồng thời đẩy các nhà đầu tư nhỏ lẻ vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu không chất lượng do cổ phiếu Bluchip trở nên “rất đắt đỏ “
Thực ra lô giao dịch tối thiểu 100 cổ phần cho 1 lệnh giao dịch là không có gì mới, nó đã được hình thành ngay từ thủa ban đầu sàn Hose đi vào hoạt động cách đây 20 năm, qua thời gian đầu hoạt động của sàn Hose nó đã thể hiện là lực cản cho sự phát triển của thị trường chứng khoán vì :
– Đối với tất cả nhà đầu tư mới trước kia và ngay bây giờ, việc gia nhập thị trường mà không hoặc có ít kinh nghiệm đầu tư chứng khoán sẽ là 1 rủi ro rất lớn, không khác gì việc đánh bạc , vì thế VAFI luôn luôn có thông điệp với các nhà đầu tư mới, nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm, nhà đầu tư nhỏ lẻ rằng cần phải học hỏi nhiều về kiến thức đầu tư chứng khoán, cần phải có nhiều giao dịch thử nghiệm ( vốn ít ) để được đào tạo chứng khoán. Không nên đầu tư nhiều, không nên đầu tư vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu có thị giá thấp….
– Vì lô giao dịch tối thiểu 100 cổ phần/lệnh là đẩy rủi ro mang tính đánh bạc cho các nhà đầu tư mới, nhà đầu tư nhỏ lẻ cho nên các thành viên sáng lập của VAFI ngay từ năm 2002 đã cùng ký tên vào kiến nghị gửi UBCKNN đề nghị giảm 10 lần lô giao dịch tối thiểu xuống còn 10 cổ phần /lệnh như hiện nay, đề xuất này có gây tranh cãi nhất là từ các công ty chứng khoán viện dẫn tốn kém nhiều công sức và biểu mẫu tài liệu cho việc ghi chép chứng nhận thêm nhiều lệnh giao dịch hơn ( thời kỳ ban đầu chưa có giao dịch internet ), tuy nhiên nhìn xa hơn là từ việc phát triển thị trường, vì lợi ích của các nhà đầu tư cho nên UBCKNN đã ủng hộ quan điểm của các thành viên sáng lập VAFI và cho sửa luật ..
Chủ trương lần này tăng 10 lần 1 lô giao dịch tối thiểu cũng có thể do ý muốn của 1 số công ty chứng khoán, nhất là với các công ty có phần mềm giao dịch chưa tốt, chưa được nâng cấp hiện đại cho nên gặp 1 số sự cố về đường truyền, muốn nâng 10 lần 1 lệnh giao dịch để gạt bớt hàng vạn lệnh giao dịch nhỏ đi từ các nhà đầu tư mới, các nhà đầu tư nhỏ lẻ và vô tình buộc họ phải chấp nhận đánh bạc thay vì đầu tư rèn luyện kỹ năng chứng khoán.
VAFI xin đặt những câu hỏi cụ thê Chủ tịch UBCKNN, Giám độc các Sở giao dịch chứng khoán, giám đốc công ty chứng khoán và những người có trách nhiệm với sự phát triển của TTCKVN những câu hỏi cụ thể sau :
Nếu con các vị học đại học chuyên ngành tài chính chứng khoán, đã học kiến thức về đầu tư chứng khoán nhưng chưa có tiền và rất thiết tha đầu tư chứng khoán thì các vị sẽ làm gì để ủng hộ nguyện vọng của con :
– Ngay từ đầu cho con 1 số tiền lớn để chơi chứng khoán ? Không bao giờ, và chỉ cho 1 số tiền nhỏ để có kinh nghiệm thành công và từ đó mói cho số tiền lớn, tuy nhiên cũng có thể có người cho con số tiền lớn để lập nghiệp nhưng đó là người không biết gì hoặc tham nhũng và không biết quí trọng đồng tiền ;
– Có bao giờ khuyên con mình phải thận trọng vói đầu tư chứng khoán hay không ? Có khuyên con phải học hỏi hay không ? Giao dịch thử nghiệm cũng là kinh nghiệm quí báu với tât cả những nhà đầu tư mới không có kinh nghiệm về chứng khoán .
– Vói những người thân còn chưa có kiến thức về tài chính chứng khoán thì có khuyên họ học hỏi hay không hay bảo họ rằng cứ bắt đầu chơi lớn đi ?
Hiện nay đã có hàng vạn sinh viên với số tiền ít ỏi 5 triệu – 10 triệu – 20 triệu -30 triệu … nhiệt tính tham gia thị trường chứng khoán, các vị có trách nhiệm của TTCKVN có lời khuyên gì với họ để họ trở thành các nhà đầu tư thành công sau này ? Liệu họ có cơ hội được lựa chọn 1 danh mục gồm các cổ phiếu chất lượng có tiềm năng tăng giá hay không hay đẩy họ vào những loại cổ phiếu rác, cổ phiếu chất lượng kém hay cổ phiếu lừa đảo ? Với những cổ phiếu có thị giá trên 30.000 trở nên , nếu lô giao dịch tối thiểu 100 cp thì rất có thê họ không mua được cổ phiếu , không tạo được 1 danh mục ít nhất 5 cổ phiếu để tạo lập danh mục đầu tư, họ chỉ được lựa chọn vài lệnh giao dịch khi họ chưa có kinh nghiệm thay vì gấp 10 lần giao dịch như hiện nay ?
– Đừng biến TTCK trở thành nỗi khiếp sợ với các nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán, thay vì tư vấn cho họ cần học hỏi kiến thức , học hỏi kiến thức giao dịch và chỉ khi giao dịch thử nghiệm thành công thì mới bỏ nhiều tiền vào TTCK ? Các vị có trách nhiệm có đồng ý quan điểm này không hay khuyên bảo họ đốt cháy giai đoạn và không cần học hỏi thì đầu tư chứng khoán sẽ thành công ?
Chủ trương tăng lô giao dịch tối thiểu lên 100cp /lệnh từ HOSE không chỉ đơn thuần là kỹ thuật đặt lệnh giao dịch mà nó gây cản trở cho sự phát triển thị trường, gây thua lỗ cho hàng vạn nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán , cho nên HOSE không có thẩm quyền làm việc này và cũng không thể làm việc này; UBCKNN cần vào cuộc để kịp thời ngăn chặn kế hoạch này.
Nếu nói rằng tăng lô giao dịch gấp 10 lần để một số công ty chứng khoán không gặp sự cố đường truyền hay thậm chí HOSE, HNX không gặp sự cố phần mềm giao dịch là không xác đáng :
– Qui mô của TTCKVN còn rất nhỏ bé so với các nước trong khu vực và với các nước phát triển hàng chục hàng trăm lần
– Để không gặp sự cố đường truyền đòi hỏi các Sở gdck, Trung tâm lưu ký phải luôn luôn coi trọng công tác nhân sự, nhất là đội ngũ chuyên gia IT và hiện nay các đơn vị này có tiềm lực tài chính rất mạnh với hàng trăm tỷ đồng tiền mặt, cho nên không khó khăn trong việc có công nghệ tốt như thế giới .
– Với các công ty chứng khoán cũng phải chú trọng đầu tư phần mềm giao dịch, với công ty chứng khoán nhỏ mà không đủ tiềm lực tài chính để làm phần mềm hiện đại thì phải hạn chế số lượng khách giao dịch hoặc không cho làm thành viên giao dịch để buộc họ phải tài cấu trúc cổ đông hoặc giải thê ….
