Để ngày càng hoàn thiện công tác hoạch định chính sách, giúp cho TTCKVN phát triên một cách bền vững, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam ( VAFI ) xin góp một số ý kiến như sau :
1/ Nhìn nhận về công tác hoạch định chính sách của UBCKNN trong hơn 10 năm qua :
– Từ thời điểm thành lập UBCKNN cho đến nay, công tác hoạch định chính sách của SSC đã có nhiều tiến bộ :
+ Đội ngũ hoạch định chính sách đã được đào tạo nhiều hơn, kiến thức tăng lên cùng với quá trình tích luỹ kinh nghiệm từ thực tế và kinh nghiệm quốc tế ;
+ Đã lắng nghe hơn nhiều giải pháp và ý kiến đóng góp từ các bên tham gia thị trường ;
+ Khung pháp lý về các mặt hoạt động của các bên tham gia TTCK gần như đều đã có những qui định ;
+ Phản ứng về hoạch định chính sách ở giai đoạn hiện hành là nhanh hơn so với thời kỳ 5 năm đầu tiên của TTCK ;
– Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại, công tác hoạch định chính sách của SSC vẫn còn rất nhiều hạn chế : hạn chế so với năng lực nội tại của SSC, hạn chế so với những qui định theo thông lệ quốc tế , hạn chế so với những đòi hỏi, nhu cầu từ sự phát triển nội tại của TCCKVN :
+ Năng lực của đội ngũ hoạch định chính sách còn hạn chế, chưa chủ động đưa ra nhiều sáng kiến giải pháp phát triển thị trường ; Chưa thực sự cầu thị trong việc tiếp thu nhanh những ý kiến đóng góp từ thị trường ;
+ Chính sách ra nhiều ( quyết định, thông tư, nghị định…) nhưng chất lượng văn bản còn thấp, hiệu lực pháp lý không cao. Chẳng hạn chưa có những giải pháp hữu hiệu trong công tác giám sát thị trường, vì vậy tình trạng vi phạm pháp luật về chứng khoán ngày càng tăng lên theo cấp số cộng, có những vi phạm pháp luật gây bất ổn cho TTCK làm mất lòng tin và gây thua lỗ cho nhà đầu tư , ví dụ như dịch vụ sử dụng đòn bẩy tài chính chưa có qui định hợp lý và chế tài .
+ Báo cáo tổng kết của SSC năm 2009 đã nói rằng SSC soạn thảo mới và sửa đổi được nhiều văn bản pháp quy, tuy nhiên những giải pháp tích cực cho TTCK thì chỉ có 1 vài giải pháp hiệu quả cao như qui định yêu cầu công ty niêm yết phải thực hiện soát xét báo cáo tài chính bán niên.
+ Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực chứng khoán đã được sửa đổi nhiều lần, thậm chí đưa 1 số nội dung vào Bộ Luật hình sự, đồng thời bộ máy thanh tra giám sát thị trường tại SSC và các sở giao dịch chứng khoán đã được tăng cường nhiều nhân sự nhưng tình trạng vi phạm pháp luật về chứng khoán không hề giảm mà ngày càng tăng lên, sở dĩ như vậy là do không có những giải pháp chế tài mạnh.
+ Tình trạng thắt cổ chai trong việc ban hành chính sách đang diễn ra mà chưa có giải pháp khắc phục.
2/ UBCKNN nên đổi mới công tác hoạch định chính sách theo hướng :
– Lựa chọn một số giải pháp phát triển thị trường quan trọng nhất là hàm mục tiêu ưu tiên làm cơ sở để hoạch định chính sách ;
– Không nên làm nhiều chính sách như hiện nay mà chưa rõ mục tiêu ưu tiên hay chưa rõ hiệu quả của việc ban hành chính sách ; Nên tập trung thời gian và nguồn nhân lực vào việc chỉ ban hành 1 số chính sách ưu tiên quan trọng nhất ;
– SSC cần tổ chức nhiều buổi gặp gỡ để lắng nghe những ý kiến đóng góp từ thị trường. Các lãnh đạo cao nhất tại SSC nên dành thời gian cho những buổi gặp mặt này, cho các buổi hội thảo xây dựng chính sách. Điều quan trọng là lãnh đạo SSC ở các cấp phải hiểu sâu sắc những mặt hạn chế của TTCKVN so với thông lệ quốc tế, chịu khó lắng nghe những ý kiến từ thị trường trên cơ sở đó mới có được những giải pháp tích cực ;
– Mạnh dạn đề bạt những cán bộ trẻ có năng lực hoạch định chính sách làm cán bộ lãnh đạo nòng cốt tại các đơn vị thuộc SSC, coi đó như là phân thưởng để khuyến khích động viên cán bộ, đồng thời là cách thức để giữ những người có năng lực làm việc lâu dài cho SSC, tránh tình trạng là đã có nhiều cán bộ giỏi có năng lực đã bỏ SSC để ra làm việc tại khu vực doanh nghiệp .
3/ VAFI kiến nghị một số giải pháp phát triển thị truờng cần ưu tiên thực hiện trong năm 2010, 2011 :
– Đề xuất sửa đổi chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động đầu tư chứng khoán áp dụng cho các tổ chức đầu tư trong nước ;
– Đề xuất sửa đổi những thủ tục cấp mã số giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài ;
– Đề xuất việc cho phép nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản giao dịch ;
– Đề xuất thực hiện giải pháp T + 0 nhằm thúc đẩy phong trào đầu tư giá trị đồng thời làm tăng tính thanh khoản cho TTCK ;
– Đề xuất 1 số giải pháp để làm cho môi trường đầu tư được trật tự hơn, đồng thời pháp luật về chứng khoán được thực thi nghiêm :
+ Sử dụng công cụ chứng chỉ hành nghề để quản lý công ty chứng khoán được tốt hơn như qui định tuớc , treo có thời hạn, ghi lỗi sai phạm …với chứng chỉ hành nghề đối với các sai phạm cụ thê ;
+ Xã hội hoá công tác thanh tra giám sát thị trường bằng qui định khuyến khích các tổ chức và cá nhân phát hiện sai phạm đồng thời họ được hưởng thù lao bằng số tiền sai phạm ;
– Tiếp tục nghiên cứu đưa ra các giải pháp để phát triên hệ thống các nhà đầu tư có tổ chức trong nước ;
