Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính VN ( VAFI ) mong muốn đưa suất đầu tư tại 1 bộ phận khu vực DNNN và DN có cổ phần chi phối NN phấn đấu về bằng khu vực doanh nghiệp tư nhân. VAFI không chỉ phản ánh thực trạng này mà còn đề xuất các cơ quan chính phủ hàng loạt giải pháp hữu hiệu để thực hiện .
Trong văn bản trên VAFI có đề cập tới “ Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng nâng cấp Bến số 1 , Cảng Qui Nhơn “ do CTCP tư vấn xây dựng công trình hàng hải ( Vinalines đang nắm 49%/ VĐL tại CMB ) không sát thực tế khi dự toán tổng mức đầu tư cho Dự án là 497 tỷ đồng khiến cổ đông CTCP CQN lo lắng .
Cổ đông CQN có giới thiệu CTCP Dịch vụ Cảng Đại Dương với HĐQT CQN làm tư vấn thẩm tra nhằm cung cấp và tư vấn trực tiếp cho cổ đông kiến thức, thông tin trong lĩnh vực này và cũng nhằm đảm bảo tiếng nói khách quan.
Cổ đông đã yêu cầu Tư vấn Đại dương cung cấp báo cáo thẩm định về tổng mức đầu tư nhưng chưa có báo cáo chính thức do còn chờ CMB cập nhập lại số liệu thực tế và để hoàn thành báo cáo này phải chờ Bộ Giao thông thẩm định dự án này sau đó CMB mới cập nhập lại .
Tuy nhiên cổ đông CQN đề nghị Tư vấn Đại dương thẩm tra ngay “ Dự toán gói thầu cung cấp cọc ống BTCT DUL D= (70-44) cm, 80 Mpa đến địa điểm Cảng qui nhơn, gói thầu có khối lượng 33.800 m dài “ .
Tư vấn Đại dương đã gửi đề nghị báo giá tới công ty TNHH Bê tông và Xây dựng Minh Đức – 1 nhà cung cấp cọc bê tông ly tâm lớn cho các công trình xây dựng cảng và đã nhận được phiếu báo giá ( đính kèm văn bản ). Đơn giá chưa VAT là 1.750.000 VND cho 1 m dài và có thuế VAT là 1.925.000 VND, còn CMB đưa đơn giá sau thuế là 3.215.751 VND. Chênh lệch đơn giá là 1.290.751 VND .
Theo CMB tính toán thì gói thầu này có trị giá 108.949.641.191 VND , nhưng Tư vấn Đại Dương thẩm tra lại thì gói thầu có trị giá 65.219.000.000 VND theo báo giá từ nhà cung cấp cọc bê tong ly tâm Minh Đức . Chênh lệch tới 43.730.641.191 VND. VAFI thay mặt cổ đông CQN đề nghị CMB giải thích cách tính toán gói thầu này ?
CMB lập dự toán cho công trình cải tạo và nâng cấp cầu tầu trị giá 341.745.888.217 VND, trong đó trị giá cung cấp cọc BTCT D(700-440 ) là 108.949.641.191 VND, tuy nhiên theo báo giá từ công ty Minh Đức thì gói thầu có giá trị 65.219.000.000 VND. Với giá này làm cho tổng mức đầu tư CQN giảm 10%.
Có vẻ CMB lập dự toán chưa sát thực tế ? Cuối tháng 1/2020, cổ đông có đề nghị Phó TGĐ CMB cung cấp thông tin các gói thầu mà CMB tư vấn cho Viconship xây dựng cảng VIP PORT tại Hải Phòng ( CMB chỉ là 1 trong nhiều nhà thầu tư vấn ) thì có kết quả khá thú vị giữa giá dự toán và giá trúng thầu :
– Gói thầu số 1 : Tường cừ thép gia cố kè sau cầu giá trị dự toán xây dựng 45.539.401.941 VND nhưng giá đấu thầu thi công 33.798.069.000 VND, giảm so với dự toán 26% .
– Gói thầu số 2 : Cầu tầu giai đoạn 1 và kè sau cầu ( phần BTCT ) giá trị dự toán xây dựng 168.116.733.185 VND, giá đấu thầu thi công 125.830.462.000 VND, giảm 25% .
– Gói thầu số 3 : Nạo vét gầm bến, khu nước đậu tầu và vùng quay tầu giai đoạn 1 giá trị dự toán xây dựng 47.176.054.705 VND, nhưng đấu thầu thi công 36.240.873.000 VND , giảm 23% so với dự toán .
– Các gói thầu của CMB lập dự toán cho Viconship quá cách xa thực tế ( chênh 25% ), tuy nhiên do Viconship là công ty quản trị tốt, minh bạch với nhà đầu tư, tiến trình đấu thầu rất công khai công bằng minh bạch nên không có chuyện thất thoát tài sản của cổ đông, tuy nhiên nếu doanh nghiệp không được quản trị tốt và có lợi ích nhóm thì cách lập dự toán như trên sẽ dễ dấn tới tình trạng thất thoát tài sản của các cổ đông hay chính là suất đầu tư cao.
Phải hoạch định chính sách quản lý nhà nước ra sao để việc xây dựng giá thầu sát với thực tế, vừa tránh thất thoát tài sản cho nhà nước cho cổ đông lại vừa giúp cho công tác lập dự toán giá thầu hiệu quả và không phải mất nhiều thời gian trong công tác tư vấn, thẩm tra, giám sát. Trong các văn bản sau VAFI sẽ đề xuất các giải pháp mới thật sự hiệu quả , trong đó có giải pháp thiết lập NGÂN HÀNG DỮ LIỆU VỀ GIÁ TRÚNG THẦU DO BỘ KHĐT QUẢN LÝ.
