Trong văn bản 877/ VAFI ngày 18/10/2016 gủi Quí cơ quan, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam ( VAFI ) nhấn mạnh sự cần thiết phải bán 1 lần toàn bộ cổ phần nhà nước tại Vinamilk thì sẽ thu thêm hơn 1 tỷ đô la . Bằng văn bản tiếp theo này, VAFI đi sâu phân tích thêm những căn cứ để khẳng định việc bán toàn bộ lô cổ phần 45%/vốn điều lệ Vinamilk là lựa chọn duy nhất :
1/ Đẩy mạnh bán vốn nhà nước tại các doanh nghiệp lớn kinh doanh hiệu quả trong giai đoạn 2016 – 2020 là giải pháp hữu hiệu nhằm giảm trần nợ công, giảm bội chi ngân sách đồng thời tạo thêm nguồn vốn đầu tư vào các dự án lớn nhằm phát triển cơ sở hạ tầng của đất nước .
– Trong bối cảnh hiện nay, trần nợ công vẫn tăng lên, để đạt mục tiêu kiểm soát trần nợ công, tiến tới giảm mạnh trần nợ công thì cần những giải pháp cơ bản sau :
+ Tiếp tục đưa ra nhiều giải pháp để kích thích phát triển kinh tế tăng thu ngân sách nhà nước ;
+ Dư địa cho việc cắt giảm chi tiêu ngân sách còn rất nhiều , cần hoạch định nhiều giải pháp để cắt giảm những khoản chi tiêu không cần thiết, những khoản chi tiêu lãng phí, tuy nhiên không thể ngay lập tức mà thực hiện ngay tiến trình này trong khi chưa có nhiều giải pháp cắt giảm ;
+ Để giảm nhanh bội chi ngân sách nhà nước, đồng thời có thêm nguồn vốn để phát triển cơ sở hạ tầng quốc gia thì phải cần tới giải pháp bán mạnh vốn nhà nước tại các doanh nghiệp lớn kinh doanh hiệu quả ; Theo ước tính của VAFI, nếu thực hiện quyết liệt , ngân sách nhà nước có thêm từ 30 – 40 tỷ đô la trong giai đoạn 2017 – 2020 ;
– Nếu như chỉ bản cổ phần nhà nước ở Vinamilk tương ứng tỷ lệ 9%/VĐL, số tiền thu được khoảng trên 800 triệu đô la sẽ không giải quyết được các mục tiêu kiểm soát trần nợ công và có thêm nguồn vốn cho các dự án của nhà nước ;
– Bộ GTVT đã đề xuất dự án xây dựng cao tốc Bắc Nam cần tới 5 tỷ đô la vốn ngân sách nhà nước nhưng Bộ Tài chính chưa có câu trả lời về nguồn vốn có thu xếp được hay không ? Cho nên việc bán toàn bộ lô cổ phần nhà nước tại Vinamilk sẽ thu được hơn 5 tỷ đô và sẽ giải quyết được các vấn đề nêu trên ;
– Mặt khác do yêu cầu cần kiểm soát trần nợ công thì Chính phủ khó có thể duy trì tỷ lệ cổ phần tại VNM trong thời gian dài được và quá trình thoái vốn chỉ diễn ra không quá 2 năm, cho nên phương án bán VNM thành nhiều đợt trong thời gian ngắn sẽ không mang lại giá bán cao nhất .
2/ Cần thu hút nhà đầu tư chiến lược nước ngoài tham gia vào tiến trình bán cổ phần nhà nước tại các doanh nghiệp lớn để đạt được mục tiêu ngân sách nhà nước thu thêm từ 30 tỷ – 40 tỷ đô la trong giai đoạn 2017 – 2020 .
– Thị trường chứng khoán VN còn nhỏ bé so với các nước trong khu vực, qui mô vốn của các nhà đầu tư tài chính trong nước và nước ngoài đang tham gia vào thị trường cũng còn nhỏ bé , trong 2 năm qua, chỉ có vài quỹ đầu tư nước ngoài huy động thêm vốn với qui mô từ 100 triệu – 200 triệu USD cho 1 quỹ, việc huy động thêm nhiều vốn là không hề đơn giản ;
– Đẩy mạnh chương trình cổ phần hóa DNNN sẽ thu hút thêm nguồn vốn đầu tư gián tiếp nhưng cũng không thể nhiều đến mức để có thể hấp thụ được việc mua cổ phần với số lượng vài chục tỷ đô la , vì vậy cần phải mở ra kênh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài ( FDI ) đầu tư vào các doanh nghiệp cổ phần hóa ;
– Thu hút các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài ( FDI ) sẽ làm cho chất lượng cổ đông tốt hơn vì họ đem vốn và công nghệ, thị trường đầu tư vào doanh nghiệp cổ phần hóa.
3/ Việc chỉ bán 9%/vốn điều lệ VNM là tín hiệu đóng cửa với các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài :
– Nếu VNM và các doanh nghiệp khác đều tiến hành bán cổ phần thành nhiều đợt thì :
+ Các nhà đầu tư chiến lược sẽ không tham gia ;
+ Hoặc nếu có tham gia chỉ với tư cách nhà đầu tư tài chính và họ chỉ mua cổ phần với giá mua thấp ;
+ Tiến trình cổ phần hóa sẽ trở nên chậm chạp ;
– Phải mở rộng cửa cho các nhà đầu tư lớn tham gia vào tiến trình bán cổ phần nhà nước , vì vậy VAFI mong muốn Vinamilk sẽ là trường hợp mở đầu và sẽ khích lệ đầu tư nước ngoài, đầu tư trong nước tham gia vào tiến trình cổ phần hóa từ đó nhà nước sẽ thu được nhiều giá trị gia tăng trong việc thoái vốn .
4/ Bộ Tài chính & SCIC nên đặt yêu cầu với liên danh tư vấn là đưa ra phương án bán cổ phần với giá cao nhất chứ không nên đưa ra phương án bán cổ phần nhà nước tại Vinamilk thành nhiều đợt rồi đề nghị liên danh tư vấn theo phương án đó :
– Tiền của nhân dân tại VNM là rất lớn, nên tiến trình thoái vốn nhà nước cần thận trọng, cầu thị nghiên cứu kỹ lưỡng mọi ý kiến phản biện và tư vấn từ nhiều phía khác nhau ;
– Nếu mở rộng cửa cho nhiều nhà đầu tư FDI tham gia đấu giá thì phải cho họ có cơ hội thời gian để tìm hiểu kỹ về Vinamilk, và thời gian tìm hiểu này ít nhất phải 4 tháng, cho nên việc bán cổ phần không thể tiến hành nhanh được ;
– VAFI mới được biết Bộ Tài chính đã trình phương án bán 9%/VĐL lên Chính phủ phê duyệt, tuy nhiên trong tiến trình tiếp nhận tư vấn, phản biện từ nhiều phía, nếu phát hiện phương án mới có lợi cho nhà nước thì không ngại ngần gì báo cáo Thủ tướng chính phủ phê duyệt lại .
Trên đây là góp ý của VAFI, rất mong Bộ Tài chính & SCIC có phản hồi để công luận hiểu rằng tiền trình bán vốn nhà nước là rất minh bạch dân chủ ./.
